PHẠM TÀI
Sách Đại Nam thực lục của Quốc sử quán triều đình nhà Nguyễn có ghi tên hai ông Phạm Tài và Nguyễn Cao vào danh mục 500 vị, thờ ở đền Trung Nghĩa thuộc kinh đô Huế. Song việc đó cũng bị lui vào quá khứ.
Mãi đến năm 1988, ông Phạm Đình Bao ở thị trấn Diêm Điền, huyện Thái Thụy, tỉnh Thái Bình tìm thấy tấm bia mộ bằng đá. Theo lời ông Bao thì đấy là bia mộ Phạm Tài tổ 5 đời dòng họ Phạm Đình ở Diêm Điền.
Phạm Tài là một vị tướng chiến đấu dưới quyền chỉ huy của Tổng thống quân vụ Đại thần Nguyễn Tri Phương và Phạm Thế Hiển quê ở làng Luyến Khuyết, huyện Đông Quan, tỉnh Thái Bình. Thự Tổng đốc hai tỉnh Gia Định Biên Hòa. Các ông xây dựng nhiều đồn lũy trong đó có đại đồn Chí Hòa.
Ngày 23/2/1861, liên quân Pháp - Tây Ban Nha tấn công đại đồn Chí Hòa. Ngày 25/2/1861, Đại đồn Chí Hòa thất thủ. Nguyễn Tri Phương bị trọng thương. Nguyễn Duy em trai Nguyễn Tri Phương tử trận.
Chưa rõ sau khi Đại đồn Chí Hòa thất thủ thì Phạm Tài và Nguyễn Cao (đồng hương với Phạm Tài) chiến đấu ở đâu và trở về Diêm Điền lập đồn đánh Pháp từ bao giờ vì mãi tới tháng 11/1873, quân Pháp mới đánh Bắc Kỳ lần thứ nhất.
Tấm bia mộ của Phạm Tài có kích thước 45x30 gồm 52 chữ như sau:
“Bản triều khai quốc công thần Tiền quân Khâm sai Cai cơ chỉ huy sứ Phạm Tài chi hầu chi mộ”.
"Lạc Ngạn Gia Định Phạm Nguyễn đồng quy huân nghiệp bỉnh thanh sử chi công thủy”. Hách hách. Hoang Nguyễn phục nghĩa hưng xúy tảo binh nghịch lỗ khai thác hồng cơ”.
Đại ý:
Phạm Tài là một vị tướng triều Nguyễn, giữ chức Tiền quân khâm cai cơ chỉ huy sứ, tước hầu.
Ông đã chiến đấu bảo vệ thành Gia Định. Sau khi thành Gia Định thất thủ Phạm Tài về quê ở Diêm Điền lập đồn binh chống Pháp, được truy phong “Khai quốc công thần”.
Còn cụm từ 4 chữ "Phạm Nguyễn đồng quy”, theo trí nhớ của ông Phạm Đình Bao, cháu 5 đời của Phạm Tài thì "Nguyễn” ở đây là Nguyễn Cao, một vị tướng là người đồng hương cửa biển Diêm Điền.
Hai ông lập đồn lũy kháng chiến lâu dài, hiện vật còn đến nay là hai khẩu thần công.
Cũng thời gian trên còn phát hiện một tấm bia đá ở đền Thuận Nghĩa trên bờ sông Diêm Hộ thuộc thị trấn Diêm Điền. Bia có kích thước 80 x 60cm, bị gãy đôi, chữ mờ. Bia khắc ở phía trên 5 chữ: "Thuật Nghĩa từ bi ký”.
Bia có 3 nội dung:
- Lược ghi công tích của Phạm Tài và Nguyễn Cao.
- Ý thức nhân dân sùng bái hai vị
- Tên họ người đứng đầu lập bia là cựu lý trưởng xã Diêm Điền (và tu tạo đền).
Dòng lạc khoản ghi rõ:
“Bảo Đại Nguyên niên, tứ nguyệt nhị thập, nhị nhật. Diêm Điền xã tu tạo miếu vũ, cựu lý trưởng Phạm Hữu Biên cẩn chi”.
Cuối năm 1989, tỉnh Thái Bình đã xếp hạng di tích nơi này.
Theo 284 ANH HÙNG HÀO KIỆT CỦA VIỆT NAM - TẬP 2
0 nhận xét:
Đăng nhận xét